Zwichnięcie stawu barkowego

Zwichnięcie stawu ramienno-łopatkowego (barkowego) należy do jednych z najczęstszych urazów sportowych.

Zwichnięcie przednie
W większości przypadków dochodzi do przedniego zwichnięcia spowodowanego nadmiernym przemieszczeniem kończyny górnej w kierunku do odwiedzenia i rotacji zewnętrznej. Większość zwichnięć przednich powoduje uszkodzenie przyczepu obrąbka w rejonie przedniej części panewki – uszkodzenie Bankarta. Może tez wystąpić uszkodzenie złamanie przedniego brzegu panewki lub przerwanie więzadeł ramienno-łopatkowych. Może również dojść do kompresyjnego złamania tylnej części głowy kości ramiennej (uszkodzenie Hilla-Sachsa) lub do uszkodzenia tylnej lub górnej części obrąbka stawowego.

Pacjent w wywiadzie zgłasza najczęściej nagły uraz o charakterze pośrednim lub bezpośrednim, związany z pojawieniem się silnych dolegliwości bólowych stawu ramiennego. Pacjent może również zgłaszać „wyskakiwanie” stawu ramiennego. Podczas badania zwichnięty staw cechuje wyraźne wystawanie głowy kości ramiennej i bruzda pod wyrostkiem barkowym. Zauważalne jest również zatarcie prawidłowego obrusu stawu. W niektórych przypadkach pod wpływem przedniego zwichnięcia stawu barkowego dochodzi do uszkodzenia nerwu pachowego, w wyniku czego pojawiają się zaburzenia czucia w obrębie bocznej części stawu ramiennego.
W zwichnięciu przednim stawu bardzo ważne jest szybkie nastawienie zwichnięcia. Im szybciej nastawi się zwichnięcie tym łatwiej jest to zrobić, ponieważ nie ma jeszcze utrwalonej obrony mięśniowej. Po nastawieniu zwichnięcia wykonuje się RTG aby sprawdzić ustawienie powierzchni stawowych i wykluczyć potencjalne złamania.
Po nastawieniu staw ramienny będzie stabilny, chyba, że zacznie się wykonywać ruchy nadmiernego odwiedzenia lub rotacji zewnętrznej. Nie należy stosować żadnych temblaków! Wiele badań wskazuje, że w pozycji rotacji wewnętrznej może dojść do zwiększenia uszkodzenia Bankarta i oderwania się przyczepu obrąbka. W przypadku uszkodzenia Bankarta, należy ustawić kończynę górną w rotacji zewnętrznej (za pomocą poduszek lub specjalnego temblaka).
W przypadku leczenia zachowawczego po zwichnięciu przednim i uszkodzeniu typu Bankarta należy utrzymywać pozycję ręki ustawiona w lekkiej rotacji zewnętrznej przez 3 tygodnie. Zaleca się wprowadzenie intensywnego programu ćwiczeń izometrycznych mających na celu zwiększenie siły mięśni obręczy barkowej, co zmniejsza ryzyko wystąpienia powtórnego zwichnięcia. Po 3 tygodniach można wprowadzić czynne ruchy rotacji zewnętrznej. Nie należy jednak do 6 tygodni wykonywać jednoczesnych ruchów odwiedzenia i rotacji zewnętrznej.

Zwichnięcie tylne
Urazowe zwichnięcia stawu ramiennego w kierunku tylnym są o wiele rzadsze niż zwichnięcia przednie. Występują one na skutek bezpośredniego urazu bądź pod wpływem upadku na wyprostowaną kończynę górną ustawioną w lekkiej rotacji wewnętrznej lub w przywiedzeniu.
W czasie badania można stwierdzić zaburzenie fizjologicznego zaokrąglenia występującego w przedniej części ramienia. Kończyna korna jest utrzymywana w pozycji rotacji wewnętrznej i w przywiedzeniu. Główny objaw to utrata rotacji zewnętrznej.