Niestabilność stawu barkowego

Wyróżnia się przednią, tylną, dolną lub wielokierunkową niestabilność stawu ramiennego.

Niestabilność przednia
Przednia niestabilność stawu ramiennego może być spowodowana urazem, np. wynikać z uszkodzenia powodującego przednie zwichnięcie lub częściowe zwichnięcie stawu barkowego, może wynikać za zmian nieurazowych lub być spowodowana połączeniem obu tych przyczyn. Wywiad przeprowadzony z pacjentem pozwala na wykrycie, z którym typem niestabilności mamy do czynienia. W przypadku niestabilności pourazowej pacjent zwykle zgłasza wystąpienie urazu barku w przeszłości oraz to, że bark po urazie nie pracował już prawidłowo. Nieurazowa niestabilność barku występuję u osób z ogólną wiotkością więzadłowo-torebkową.

W przypadku przedniej niestabilności, pacjent zgłasza nawracające zwichnięcia lub częściowe podwinięcia, ból ramienia oraz objaw „martwego ramienia”. Objaw „martwego ramienia” jest związany z nadmiernym rozciągnięciem lub kompresją struktur nerwowych, co powoduję czasowe zdrętwienie i osłabienie mięśni. Dolegliwości bólowe spowodowane są zwykle uwięźnięciem ścięgien mięśni stożka rotatorów w wyniku powtarzającego się przesunięcia głowy kości ramiennej w kierunku przednim i częściowych zwichnięć. Objawy bólowe zwiększają się w wyniku stopniowego zmniejszania siły mięśni pierścienia rotatorów, które nie potrafią już prawidłowo obniżać głowy kości ramiennej. Powoduje to przeciążenie ścięgien mięśni pierścienia rotatorów.
incydenty częściowego lub pełnego zwichnięcia stają się coraz częstsze. W zaawansowanej fazie niestabilności nawet niewielka aktywność lub obrócenie się w łóżku może spowodować częściowe lub pełne zwichnięcie stawu.

Niestabilność tylna
Najczęstszy typ nieurazowej niestabilności tylnej to składowa niestabilności wielokierunkowej. W przypadku nieurazowej niestabilności tylnej prowadzi się ćwiczenia wzmacniające tylne mięśnie stabilizujące. Jeśli nie uda się ich odpowiednio wzmocnić, należy rozważyć wykonanie zabiegu operacyjnego aby zastabilizować staw.
W wyniku zwichnięcia lub częściowego zwichnięcia może wystąpić uszkodzenie tylnej części obrąbka. Będzie to powodowało swego rodzaju pourazową niestabilność tylną.

Niestabilność wielokierunkowa
Niestabilność wielokierunkowa to połączenie dwóch lub trzech rodzajów niestabilności – przedniej, tylnej i dolnej. Niestabilność wielokierunkowa wywołana jest najczęściej przez przyczyny nieurazowe – jest ona związana z ogólną wiotkością aparatu więzadłowego. Może być ona jednak spowodowana powtarzającymi się przeciążeniami występującymi w końcowych zakresach ruchomości lub urazem bezpośrednim.
Ogólną wiotkość więzadłową ocenia się sprawdzając czy występuję hipermobilność w rejonie stawów nadgarstkowych, w stawach kciuka, w stawach łokciowych i kolanowych. W stawie barkowym niestabilność przednia i tylną rozpoznaje się za pomocą testu szuflady przedniej lub tylnej. Niestabilność dolną wykrywa się przez wykonanie trakcji kości ramiennej w kierunku doogonowym z jednoczesną stabilizacją łopatki. Objawem niestabilność dolnej będzie pojawienie się bruzdy pod wyrostkiem barkowym.

Leczenie zachowawcze
W przypadku niestabilności nie powinno się stosować standardowego odciążania na temblaku. W przypadku intensywnego programu postępowania zachowawczego mającego na celu leczenie uszkodzenie typu Bankarta, kończynę górną należy przez okres 3 tygodni ustawić w pozycji 30 stopniowej rotacji zewnętrznej.
Wyróżnia się wiele różnych sposobów postępowania nakierowanych na likwidowanie niestabilności stawu ramiennego. Należy skorygować wszelkie zaburzenia mechaniczne mogące stanowić przyczynę niestabilności (stabilizacja złamania, stabilizacja przerwanych elementów więzadłowych lub zszycie przerwanych ścięgien). W przypadku niestabilności nieurazowej intensywnie prowadzona rehabilitacja polega na wzmacnianiu dynamicznych stabilizatorów, czyli mięśni stabilizujących staw barkowy i mięśni stabilizujących łopatkę. Szczególną uwagę należy zwrócić na mięśnie działające w kierunku przeciwnym do istniejącej niestabilności. Należy unikać rozciągania mięśni znajdujących się wokół stawu barkowego. Należy wziąć również pod uwagę zmodyfikowanie czynności sportowych.